Składniki przyjmowane do obliczenia odprawy pieniężnej

W ramach zwolnień grupowych rozwiązujemy umowy z pracownikami. Przysługują im odprawy w wysokości zależnej od zakładowego stażu pracy. Jakie składniki wynagrodzenia należy przyjąć do ustalenia wysokości takiej odprawy?

Odprawa pieniężna związana z utratą pracy z przyczyn niedotyczących pracowników jest wypłacana wyłącznie przez pracodawców, którzy zatrudniają co najmniej 20 pracowników. Ma bowiem do nich zastosowanie ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2003 r. nr 90, poz. 844 ze zm.), zwana dalej ustawą o zwolnieniach grupowych. Obowiązek wypłaty odprawy pieniężnej na mocy powołanej ustawy dotyczy zarówno zwolnień grupowych, jak i zwolnień o indywidualnym charakterze, jeśli tylko następują z przyczyn niezwiązanych z pracownikami. W przypadku zwolnień indywidualnych, przyczyny te muszą stanowić wyłączny powód rozwiązania stosunku pracy.

Pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego lub indywidualnego zwolnienia na podstawie wskazanej ustawy, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:

jednomiesięcznego wynagrodzenia - jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
dwumiesięcznego wynagrodzenia - jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat,
trzymiesięcznego wynagrodzenia - jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat (art. 8 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych).

Odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Wysokość tej odprawy nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Zasady obliczania ekwiwalentu urlopowego wynikają z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego (…) (Dz. U. z 1997 r. nr 2, poz. 14 ze zm.). Podstawą obliczenia odprawy pieniężnej jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracownika, na które składają się stałe i zmienne składniki wynagrodzenia. Przy czym stałe jednomiesięczne składniki bierze się pod uwagę z miesiąca nabycia prawa do odprawy, a zmienne miesięczne w przeciętnej wysokości z 3 miesięcy poprzedzających nabycie prawa do odprawy. Natomiast składniki za okresy dłuższe niż 1 miesiąc uwzględnia się w przeciętnej wysokości z poprzednich 12 miesięcy.

Odprawa pieniężna ze zwolnień grupowych została określona jako równowartość miesięcznego, dwumiesięcznego lub trzymiesięcznego wynagrodzenia. Dlatego przy jej obliczaniu nie stosuje się współczynnika urlopowego. Ustala się tylko przeciętne miesięczne wynagrodzenie według zasad dla ustalania ekwiwalentu urlopowego.

Przykład

Pracodawca z dniem 30 września 2014 r. rozwiązuje z pracownikiem umowę o pracę na mocy ustawy o zwolnieniach grupowych. Pracownikowi przysługuje odprawa w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia. Otrzymuje on wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 3.700 zł miesięcznie, dodatek stażowy w wysokości 555 zł oraz zmienne miesięczne premie regulaminowe. W czerwcu 2014 r. pracownik otrzymał premię w wysokości 740 zł, w lipcu br. w kwocie 444 zł, a w sierpniu br. w wysokości 629 zł. Pracownikowi przysługuje odprawa pieniężna w wysokości 14.577,99 zł, zgodnie z wyliczeniem:

wynagrodzenie zasadnicze i dodatek stażowy: 3.700 zł + 555 zł = 4.255 zł,
przeciętna premia: (740 zł + 444 zł + 629 zł) : 3 m-ce = 604,33 zł,
przeciętne miesięczne wynagrodzenie: (4.255 zł + 604,33 zł) = 4.859,33 zł,
odprawa: 4.859,33 zł × 3 m-ce = 14.577,99 zł.