Obniżenie składki na ubezpieczenie zdrowotne do wysokości zaliczki na podatek

Zatrudniłem osobę na umowę o pracę na 1/5 etatu. Składka na ubezpieczenie zdrowotne tej osoby przewyższa kwotę zaliczki na podatek. Jak prawidłowo ustalić temu pracownikowi wysokość zaliczki na podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne?

Sposób obliczania zaliczki na podatek od wynagrodzeń pracowników określony został w art. 32 updof. Przy obliczaniu przez płatnika zaliczki na podatek za dany miesiąc, przychód ze stosunku pracy pomniejsza się o koszty uzyskania przychodów, a także o potrącone w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne (tj. 13,71% podstawy wymiaru). Od tak obliczonego dochodu płatnik oblicza zaliczkę na podatek dochodowy według stawki 18% lub 32% - w zależności od wysokości osiągniętego dochodu.

Zakład pracy, któremu pracownik złożył oświadczenie PIT-2, obliczoną zaliczkę na podatek zmniejsza o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej. W 2013 r. jest to kwota 46,33 zł.

Obliczoną w ten sposób zaliczkę zmniejsza się następnie o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, pobranej w danym miesiącu przez zakład pracy ze środków podatnika - w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru (art. 27b ust. 2 updof). Natomiast z wynagrodzenia pracownika należy pobrać składkę zdrowotną w wysokości 9% podstawy wymiaru, uwzględniając art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.). Z powołanego przepisu wynika, że w przypadku gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika (o którym mowa w art. 85 ust. 1-13 powołanej ustawy) jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczonej przez tego płatnika zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki.

Zwróć uwagę!

Za pracownika składkę na ubezpieczenie zdrowotne oblicza, pobiera z dochodu pracownika i odprowadza do ZUS pracodawca, czyli płatnik. Składka ta wynosi 9% podstawy wymiaru. Przy czym kwota tej składki, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy jej wymiaru.

W praktyce możemy mieć do czynienia z przypadkami, gdy:

1) obliczona przez pracodawcę składka na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9% podstawy wymiaru jest wyższa niż wyliczona zaliczka na podatek dochodowy - wówczas składkę tę należy obniżyć do wysokości zaliczki na podatek; z wynagrodzenia pracownika należy pobrać składkę obniżoną do wysokości zaliczki (patrz przykład - obliczenie zaliczki od wynagrodzenia pana Józefa),

2) składka zdrowotna obliczona w wysokości 9% podstawy wymiaru jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy, ale składka zdrowotna, która podlega odliczeniu od tej zaliczki (w wysokości 7,75% podstawy wymiaru), jest niższa od kwoty wyliczonej zaliczki - wtedy należy:

składkę zdrowotną w wysokości 9% podstawy wymiaru obniżyć do wysokości zaliczki na podatek,
odliczyć od zaliczki na podatek dochodowy składkę zdrowotną w wysokości 7,75% podstawy jej wymiaru,
pobrać z wynagrodzenia pracownika składkę obniżoną do wysokości zaliczki (patrz przykład - obliczenie zaliczki od wynagrodzenia pana Antoniego),

3) wyliczona zaliczka na podatek wynosi 0 zł - wówczas składkę na ubezpieczenie zdrowotne należy obniżyć do zera (patrz przykład - obliczenie zaliczki od wynagrodzenia pana Henryka).

Przykład

W czerwcu 2013 r. pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę na 1/3, 1/4 i 1/8 etatu przysługiwało wynagrodzenie w kwocie odpowiednio 700 zł (pan Józef), 800 zł (pan Antoni) i 200 zł (pan Henryk). Każdemu pracownikowi zastosowano koszty uzyskania przychodów w wysokości 111,25 zł oraz kwotę zmniejszającą zaliczkę na podatek w wysokości 46,33 zł.

Obliczenie wynagrodzeń poszczególnych pracowników:

Wiersz	Wyszczególnienie	Kwota (zł)
Wiersz	Wyszczególnienie	pan Józef	pan Antoni	pan Henryk
1	Wynagrodzenie	700,00	800,00	200,00
2	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (wiersz 1)	700,00	800,00	200,00
3	Składki na ubezpieczenia społeczne do pobrania (wiersz 2 x 13,71%)	95,97	109,68	27,42
4	Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (wiersz 2 - wiersz 3)	604,03	690,32	172,58
5	Składka na ubezpieczenie zdrowotne (wiersz 4 x 9%); patrz wiersz 10	54,36	62,13	15,53
6	Składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku (wiersz 4 x 7,75%); patrz wiersz 11	46,81	53,50	13,37
7	Koszty uzyskania przychodów	111,25	111,25	111,25
8	Podstawa obliczenia zaliczki na podatek, po zaokrągleniu do pełnych złotych (wiersz 1 - wiersz 7 - wiersz 3)	493,00	579,00	61,00
9	Zaliczka na podatek (wiersz 8 x 18%) - 46,33 zł	42,41	57,89	0
10	Obliczona składka na ubezpieczenie zdrowotne (9%) ograniczona do wysokości zaliczki na podatek - składkę tę należy pobrać z wynagrodzenia pracownika oraz wykazać w raporcie ZUS RCA	42,41	57,89	0
11	Składka zdrowotna faktycznie odliczona od zaliczki	42,41	53,50	0
12	Zaliczka na podatek do pobrania, po zaokrągleniu do pełnych złotych (wiersz 9 - wiersz 11)	0	4,00	0
13	Do wypłaty (wiersz 1 - wiersz 3 - wiersz 10 - wiersz 12)	561,62	628,43	172,58