Potrącenie z wynagrodzenia pracownika składek na grupowe ubezpieczenia członków rodziny

Pracownicy przystąpili do pracowniczego ubezpieczenia grupowego od następstw nieszczęśliwych wypadków, które umożliwia ubezpieczenie członków ich rodzin. Pracodawca pełni jedynie funkcje administracyjne, polegające na potrącaniu z wynagrodzenia składek i przekazywaniu ich ubezpieczycielowi. Czy może on dokonywać potrąceń także na poczet składki za małżonka pracownika?

Tak, jeżeli dysponuje pisemną zgodą pracownika.

Wynagrodzenie za pracę podlega szczególnej ochronie prawnej. Zasadniczą regulacją w tym zakresie jest zakaz zrzeczenia się przez pracownika prawa do wynagrodzenia oraz przeniesienia prawa do niego na inną osobę (art. 84 K.p.). Pracownik może jednak dowolnie dysponować wynagrodzeniem, np. upoważniając pracodawcę do regulowania z wynagrodzenia za pracę zobowiązań z różnych tytułów, w tym także za członków swojej rodziny. W takiej sytuacji mamy do czynienia z tzw. potrąceniami dobrowolnymi.

Zasady dokonywania potrąceń dobrowolnych z wynagrodzenia za pracę zostały uregulowane w art. 91 K.p. W myśl powołanego przepisu, poza korzystającymi z pierwszeństwa należnościami niewymagającymi zgody pracownika, wymienionymi w art. 87 § 1 i 7 K.p., z wynagrodzenia za pracę za pisemnym upoważnieniem zainteresowanego pracownika mogą być potrącane wszelkie inne należności. W tym przypadku kwotę wolną od potrąceń stanowi:

minimalne wynagrodzenie za pracę przysługujące pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniach składkowo-podatkowych - przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy,
80% ww. kwoty - przy potrącaniu innych należności.

Przykład

Wynagrodzenie pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy wynosi 1.650 zł miesięcznie. Pracownik przystąpił do grupowego ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków i dodatkowo skorzystał z możliwości ubezpieczenia swojej niepracującej małżonki, składając pracodawcy pisemną zgodę na potrącanie dwóch składek w wysokości po 55 zł (łącznie 110 zł). Pracownikowi przysługują podstawowe koszty uzyskania przychodów oraz złożył pracodawcy PIT-2.

Pracodawca sprawdził, czy potrącenie kwoty 110 zł nie naruszy kwoty wolnej od potrąceń, która w tym przypadku wynosi 889,49 zł (kwoty wolne podawaliśmy w dodatku do UiPP nr 2/2012, str. 114-116). W tym celu obliczył wynagrodzenie należne po odliczeniach składkowo-podatkowych oraz po potrąceniu składek na ubezpieczenie grupowe pracownika i jego żony:

wyszczególnienie	poz.	wysokość obciążeń składkowo- -podatkowych
wynagrodzenie za pracę	- 1 -	1.650,00 zł
podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (poz. 1)	- 2 -	1.650,00 zł
składki na ubezpieczenia społeczne do pobrania ze środków pracownika (poz. 2 x 9,76% + poz. 2 x 1,5% + poz. 2 x 2,45%)	- 3 -	226,22 zł
podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (poz. 1 - 3)	- 4 -	1.423,78 zł
składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania (poz. 4 x 9%)	- 5 -	128,14 zł
składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku (poz. 4 x 7,75%)	- 6 -	110,34 zł
podstawa obliczenia zaliczki na podatek dochodowy (poz. 1 - 111,25 zł - poz. 3)	- 7 -	1.313,00 zł
zaliczka na podatek dochodowy przed odliczeniem składki zdrowotnej (poz. 7 x 18% - 46,33 zł)	- 8 -	190,01 zł
zaliczka na podatek dochodowy do pobrania (poz. 8 - 6)	- 9 -	80,00 zł
kwota wypłaty (poz. 1 - 3 - 5 - 9)	- 10 -	1.215,64 zł
kwota składek na ubezpieczenie grupowe do potrącenia	- 11 -	110,00 zł
kwota do wypłaty po potrąceniu (poz. 10 - 11)	- 12 -	1.105,64 zł

Pracodawca mógł dokonać potrącenia łącznej kwoty składek na grupowe ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków, ponieważ kwota pozostała do wypłaty nie narusza kwoty wolnej od potrąceń (1.105,64 zł > 889,49 zł).