Rozliczenie składkowo-podatkowe pracownika zatrudnionego przez część miesiąca

Od 15 grudnia 2015 r. zatrudniliśmy w pełnym wymiarze czasu pracy pracownika legitymującego się kilkuletnim stażem pracy, który po przepracowaniu 4 dni zaprzestał przychodzenia do pracy. W konsekwencji z dniem 31 grudnia 2015 r. rozwiązaliśmy z nim umowę o pracę w trybie art. 52 K.p. Jak ustalić wynagrodzenie za pracę? Czy przysługuje pracownikowi ekwiwalent za urlop? Jak dokonać rozliczenia składkowo-podatkowego, jeżeli zaliczka na podatek dochodowy jest niższa od składki zdrowotnej?

Sposób obliczenia wynagrodzenia jest uzależniony od jego rodzaju, przy czym pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie tylko za okres przepracowany. O ile nie był on wcześniej (w grudniu) nigdzie zatrudniony, nabył też prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w wymiarze 1/12 rocznej puli urlopowej.

Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią (art. 80 K.p.). Są to nieliczne sytuacje, które niekiedy podlegają kolejnym ograniczeniom w zakresie wysokości wynagrodzenia za ten okres (np. przestój). Nie należy do nich natomiast niewykonywanie pracy z powodów nieusprawiedliwionych, co miało miejsce w przypadku opisanym w pytaniu.

Metoda obliczania wynagrodzenia za niepełny miesiąc pracy jest uzależniona od rodzaju tego wynagrodzenia. Gdy była to przykładowo stawka godzinowa, wystarczyło ją pomnożyć przez liczbę godzin przepracowanych. Jeżeli natomiast pracownik był wynagradzany stawką w stałej miesięcznej wysokości, należało zastosować przepis § 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy... (Dz. U. nr 62, poz. 289 z późn. zm.). Znajduje on zastosowanie zarówno wówczas, gdy obniża się stawkę miesięczną za okresy innej niż zasiłkowa nieobecności niepłatnej, jak i za okres nieprzepracowany w związku z podjęciem (zakończeniem) zatrudnienia w trakcie miesiąca kalendarzowego. W tym celu stawkę tę dzieli się przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu i otrzymaną kwotę mnoży przez liczbę godzin nieobecności pracownika w pracy, czy też godzin nieprzepracowanych ze względu na podjęcie albo zakończenie zatrudnienia w trakcie miesiąca. Tak obliczoną kwotę odejmuje się od wynagrodzenia za cały miesiąc.

Jeżeli chodzi o urlop wypoczynkowy, to nawet w przypadku zatrudnienia przez 1 dzień, pracownikowi, dla którego jest to kolejny rok zatrudnienia, przysługuje 1/12 z pełnego wymiaru rocznego (przy założeniu, że wcześniej nie wykorzystał rocznej puli urlopowej). Niepełny kalendarzowy miesiąc pracy dla tych celów należy bowiem zaokrąglić do pełnego miesiąca (art. 155^2a § 2 K.p.). Wymiar urlopu ulega co prawda obniżeniu z tytułu nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy, ale skutek taki występuje jedynie wówczas, gdy nieobecność ta trwa co najmniej 1 miesiąc. Jeżeli więc pracownik przed podjęciem tego zatrudnienia nie pracował u innego pracodawcy, gdzie nabyłby prawo do urlopu za grudzień, to za jeden miesiąc pracy (po zaokrągleniu) przysługiwał mu urlop wypoczynkowy. Ponieważ nie wykorzystał go w naturze, z dniem rozwiązania stosunku pracy należało wypłacić ekwiwalent pieniężny.

Pracownik zatrudniony od 15 grudnia 2015 r., za wynagrodzeniem w wysokości 1.750 zł miesięcznie, przepracował 4 dni (32 godz.) i nie pojawił się więcej w pracy. Na skutek czynności podjętych przez pracodawcę umowa uległa rozwiązaniu w trybie natychmiastowym w dniu 31 grudnia 2015 r. (w tym dniu pracownikowi doręczono oświadczenie pracodawcy w tej sprawie). W tej samej dacie pracownikowi wypłacono:

• wynagrodzenie za pracę w wysokości 332,88 zł, według wyliczenia: 1.750 zł : 168 godz. = 10,42 zł; 10,42 zł x (7 dni NN x 8 godz. + 10 dni nieprzepracowanych z powodu zatrudnienia w trakcie miesiąca x 8 godz.) = 1.417,12 zł; 1.750 zł - 1.417,12 zł = 332,88 zł,
   
• ekwiwalent za 3 dni urlopu (pracownik legitymował się 10-letnim stażem urlopowym) w wysokości 250,08 zł (1.750 zł : 21 = 83,33 zł; 83,33 zł : 8 = 10,42 zł; 3 dni x 8 godz. x 10,42 zł = 250,08 zł).

Uwaga: Założyliśmy, że wigilia świąt Bożego Narodzenia była w zakładzie dniem wolnym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy.

Rozliczenie składkowo-podatkowe

Podstawę wymiaru składek ZUS pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy (z wyłączeniami niemającymi znaczenia dla omawianej kwestii). A zatem oskładkowaniu podlegał, obok wynagrodzenia za pracę, także ekwiwalent za urlop wypoczynkowy. W okolicznościach wskazanych w pytaniu, należy zwrócić uwagę na przepis art. 83 ust. 1 ustawy zdrowotnej. Zgodnie z jego treścią, w przypadku gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez pracodawcę, zgodnie z przepisami ustawy zdrowotnej, jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczonej przez tego płatnika zgodnie z przepisami ustawy o pdof, składkę zdrowotną obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki.

Zaliczkę na podatek dochodowy pracodawca ustala zgodnie z art. 32 ustawy o pdof, czyli w wysokości 18% dochodu (wynagrodzenia za pracę i ekwiwalentu za urlop po odliczeniu kosztów uzyskania przychodów oraz potrąconych przez pracodawcę w danym miesiącu składek na ubezpieczenia społeczne). Tak ustaloną zaliczkę zmniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej, jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złożył pracodawcy oświadczenie PIT-2. W dalszej kolejności wyliczoną zaliczkę zmniejsza się o kwotę składki zdrowotnej w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru.

Kalkulator wynagrodzeń dostępny jest w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl

Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu. Od uzyskanego przez pracownika w grudniu 2015 r. przychodu, zakładając, że przysługiwały mu podstawowe koszty uzyskania przychodu i złożył pracodawcy PIT-2, pracodawca dokonał następujących wyliczeń:

Kwota do wypłaty wynosi 478,81 zł (332,88 zł + 250,08 zł - 79,92 zł - 24,23 zł).

Pracodawca z własnych środków opłaci część składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz całą składkę na ubezpieczenie wypadkowe. Ponadto, zakładając, że pracownik nie osiągnął wieku wynoszącego odpowiednio co najmniej 55 lat - kobieta i co najmniej 60 lat - mężczyzna, opłaci za niego składki na Fundusz Pracy i FGŚP. Składka na Fundusz Pracy jest należna, ponieważ gdyby pracownik pracował cały grudzień, to uzyskałby wynagrodzenie za poziomie co najmniej minimalnego.