Minimalne wynagrodzenie za pracę

Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem, które jest objęte gwarancją kwoty minimalnej. W bieżącym roku minimalne wynagrodzenie pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy wynosi 1.680 zł, z niżej wskazanym wyjątkiem.

Powyższe wynika z przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. nr 200, poz. 1679 z późn. zm.).

Pracodawca w dniu 1 lipca 2013 r. zatrudnił absolwenta technikum w ramach umowy na 3-miesięczny okres próbny, a następnie umowy na czas określony wynoszący 2 lata. Wynagrodzenie pracownika powinno wynieść co najmniej:

• w okresie próbnym (od 1 lipca do 30 września 2013 r.) - 1.280 zł (80% z 1.600 zł),
   
• w okresie trwania umowy na czas określony:
   
• od 1 października do 31 grudnia 2013 r. - 1.280 zł (80% z 1.600 zł),
   
• od 1 stycznia do 30 czerwca 2014 r. - 1.344 zł (80% z 1.680 zł),
   
• od 1 lipca 2014 r. do 31 grudnia 2014 r. - 1.680 zł,
   
• od 1 stycznia do 30 września 2015 r. - 100% minimalnego wynagrodzenia, które będzie obowiązywało w przyszłym roku.

Do obliczenia wynagrodzenia pracownika przyjmuje się składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy zaliczone przez GUS do wynagrodzeń osobowych. Dla porównania wypłaconego wynagrodzenia do wielkości gwarantowanej nie uwzględnia się wynagrodzenia za pracę nadliczbową (także nagrody jubileuszowej oraz odprawy emerytalno-rentowej).

Jeśli chodzi o sposób ustalenia pierwszego roku pracy dla celów określenia okresu, w którym minimalne wynagrodzenie jest niższe, to w piśmiennictwie można spotkać pogląd, iż z uwagi na brak przepisów w tym względzie, właściwe zastosowanie znajdują regulacje Kodeksu cywilnego, do którego odwołuje się art. 300 K.p. Jednak jak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 1996 r. (sygn. akt I PKN 47/96, OSNP 1997/17/310), sposób liczenia terminów określonych w art. 112 K.c. nie ma zastosowania do okresów, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych. Stosuje się tu natomiast sposób wskazany w przykładach (tzw. potoczny).

Pracodawca zatrudnił absolwenta szkoły zawodowej na okres od 25 czerwca 2013 r. do 31 grudnia 2015 r., w systemie podstawowym od poniedziałku do piątku. Praca jest wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem stałym miesięcznym w wysokości obowiązującego wynagrodzenia minimalnego. Dla tego pracownika upływ pierwszego roku pracy nastąpi 24 czerwca 2014 r.

Zwracamy uwagę! Do stażu, od którego zależy wysokość wynagrodzenia minimalnego, należy wliczyć wszystkie okresy, za które była opłacana składka na ubezpieczenia społeczne lub zaopatrzenie emerytalne, z wyłączeniem okresów zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Jeżeli wynagrodzenie pracownika ustalone w stałej stawce miesięcznej zmienia się w trakcie miesiąca, to w celu obliczenia wynagrodzenia za ten miesiąc w pierwszej kolejności należy ustalić stawkę za godzinę, posiłkując się przepisem § 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy… (Dz. U. nr 62, poz. 289 z późn. zm.). Następnie należy ustalić dwie części wynagrodzenia (przed i po zmianie) i zsumować te kwoty.

Pracownik, o którym mowa poprzednim przykładzie, za czerwiec br. otrzyma wynagrodzenie w wysokości 1.411,20 zł, co wynika z wyliczenia:

• wynagrodzenie za okres od 1 do 24 czerwca 2014 r.:
  1.344 zł : 160 godz. = 8,40 zł,
  8,40 zł x 128 godz. = 1.075,20 zł,
   
• wynagrodzenie za okres od 25 do 30 czerwca 2014 r.:
  1.680 zł : 160 godz. = 10,50 zł,
  10,50 zł x 32 godz. = 336 zł,
   
• razem: 1.075,20 zł + 336 zł = 1.411,20 zł.

Jeżeli pracownik w pierwszym roku zatrudnienia zmienia pracę, to o ile występują niepełne miesiące pracy i przerwy w zatrudnieniu, dla ustalenia rocznego stażu za miesiąc przyjmuje się 30 dni. Tak wynika z art. 114 K.c. w związku z art. 300 K.p. mającego zastosowanie gdy ciągłość terminu nie jest wymagana. W analogiczny sposób definiują jeden miesiąc przepisy prawa pracy (np. przy pomniejszaniu urlopu wypoczynkowego w razie korzystania z urlopu bezpłatnego).

Pracownik pierwszą pracę zawodową wykonywał od 15 lipca do 31 grudnia 2013 r. Kolejne zatrudnienie podjął od 15 stycznia 2014 r. na okres dwóch lat.

U pierwszego pracodawcy przepracował 5 pełnych miesięcy (od 15 lipca do 14 grudnia 2013 r.) i 17 dni. Dopełnienie szóstego miesiąca nastąpiło po przepracowaniu u nowego pracodawcy 13 dni, a więc w dniu 27 stycznia 2014 r., a pełny rok upłynie po dalszych 6 miesiącach, tj. 26 lipca 2014 r.

Terminy wypłat poszczególnych składników wynagrodzenia, jak również rozkład czasu pracy, nie wpływają na wynagrodzenie gwarantowane. Oznacza to, że dla celów wynagrodzenia minimalnego decydujące znaczenie ma wysokość środków postawionych do dyspozycji pracownika w danym miesiącu kalendarzowym. Jeżeli wynagrodzenie jest niższe od minimalnego, pracodawca ma obowiązek jego uzupełnienia do wysokości minimalnej w postaci wyrównania, wypłaconego łącznie z wypłatą wynagrodzenia. Pracownik, który jest wynagradzany według stawki godzinowej otrzymuje wyrównanie za każdą godzinę pracy. Stanowi ono różnicę między wysokością wynagrodzenia godzinowego, wynikającą z podzielenia wysokości minimalnego wynagrodzenia przez liczbę roboczogodzin w danym miesiącu, a wysokością uzyskanego wynagrodzenia (sumy wszystkich składników zaliczanych) przeliczoną na godzinę pracy.

Pracodawca zatrudnił absolwenta, dla którego jest to pierwszy rok zatrudnienia, ze stawką 8 zł/godz. Pracownik otrzymuje ponadto premię w zmiennej stawce procentowej wynagrodzenia zasadniczego. W maju 2014 r. z powodu szczególnej organizacji czasu pracy pracownik przepracował tylko 112 godzin. Premia w tym miesiącu wynosiła 19% wynagrodzenia zasadniczego, a zatem pracownik otrzymał łączne wynagrodzenie w wysokości 1.066,24 zł, tj. 8 zł x 112 godz. + 19% x (8 zł x 112 godz.). Ponieważ wynagrodzenie było niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę (1.066,24 zł < 1.344 zł), pracodawca wypłacił wyrównanie w wysokości 278,40 zł, zgodnie z wyliczeniem:

1.066,24 zł : 160 godz. = 6,66 zł,

1.344 zł : 160 godz. = 8,40 zł,

(8,40 zł - 6,66 zł) x 160 godz. = 278,40 zł.

Pracownikom wynagradzanym na podstawie miesięcznych stawek wynagrodzeń, którym nie przysługuje wynagrodzenie za pełny miesięczny wymiar czasu pracy, wyrównanie także wypłaca się za każdą godzinę pracy. Stanowi ono różnicę między wysokością wynagrodzenia godzinowego, wynikającą z podzielenia wysokości minimalnego wynagrodzenia przez liczbę godzin pracy przypadającą do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu w ramach pełnego wymiaru czasu pracy, a wysokością wynagrodzenia pracownika w danym miesiącu, przeliczoną na godzinę pracy.